اقليت هاي مقيم ارمنستان

اقليت هاي مقيم ارمنستان

اقليت هاي غير ارمني حدود سه درصد از جمعيت جمهوري ارمنستان را تشكيل مي دهند،كه از لحاظ شمار به ترتيب عبارتند از كردهاي ايزدي، روسها، آشوري ها ،كردهاي مسلمان ،يونانيان و سپس اقليت هايي كه شمار هريك از آنها كمتر از هزار نفر است. پس از فروپاشي شوروي، به علت اوضاع نابسامان اقتصادي وسياسي در ارمنستان و قفقاز، بخشي از جمعيت ارمنستان (اعم از ارمني و غير ارمني ) به خارج از مرزهاي اين كشور مهاجرت كرده وباعث ايجاد تغييراتي در بافت جمعيتي كشور شده اند. در زمان حكومت شوروي ترك هاي آذري زبان بزرگترين گروه اقليت هاي قومي در ارمنستان بودند و حدود پنج درصد جمعيت ارمنستان را تشكيل مي‌دادند. پس از اعلام جدايي ارمنيان قراباغ از آذربايجان و تشديد كشمكش و جنگ بين جمهوري‌هاي آذربايجان و ارمنستان حدود سيصدهزار نفر از ارمنيان باقي مانده در قلمرو جمهوري آذربايجان مجبور به ترك آن سرزمين شدند و متقابلا حدود صدو پنجاه الي دويست هزار نفر از ترك هاي مقيم ارمنستان، 
مجبور به ترك آن كشور شدند. در حال حاضر بيش از نود و هفت درصد جمعيت ارمنستان را ارامنه تشكيل مي دهند كه مذهب اكثريت قريب به اتفاق ارامنه  كليساي ارمنستان است كه اصطلاحأ كليساي گريگوريان هم خوانده مي‌شود. اين نام منسوب است به گريگور قديس كه اصلأ يك ايراني پارتي بود و بنيانگذار كليساي ارمني محسوب مي‌شود.كليساي ارمني نهادي كاملا مستقل از ديگر كليساهاي مسيحي (كاتوليك، پروتستان، ارتودوكس و غيره) است و داراي فرقه هاي متفاوت مي باشد. غير از پيروان كليساي ارمني جوامع كوچكي در ميان ارمنيان (چه در ارمنستان و چه خارج از آن) وجود دارندكه پيرو مذاهب كاتوليك و پروتستان اند.كاتوليك هاي ارمنستان غالبا در استان گيومري ساكن هستند. در دهه‌هاي اخير گروههاي تبشيري مسيحي كه بعضا از مراكز مشكوك غربي تغذيه مي‌شوند، در ميان ارمنيان رخنه كرده و توانسته اند عده اي را به صورت پيروان فرقه هاي مختلف مسيحي  دور خود جمع كنند.
– كردزبانها بزرگترين اقليت غير ارمني ارمنستان را تشكيل ميدهند كه تعدادشان نزديك به پنجاه هزار  نفر است.از آن ميان حدود دو هزارنفر كرد مسلمان و بقيه كردهاي ايزدي هستند. از لحاظ جهت‌گيري سياسي كردهاي مسلمان طرفدار پ.ك.ك و رهبر آن عبدالله اوجالان مي باشند. در ميان كردهاي ايزدي از اين نظر دو دستگي وجود دارد. عده اي از آنان خود را جزو ملت كرد مي دانند و بخشي ديگر از جمله رهبر مذهبي آنان، عزيز تامويان، معتقدند كه ايزدي ها ملتي جدا از كردها هستند و لذا طرفدار برپايي يك حكومت خود مختار يا مستقل در سنجار (در شمال عراق كه مركز مهم ايزدي هاست) هستند.كردهاي ارمنستان اجازه دارند زبان كردي را در مدارس خود تدريس كنند. روزنامه ريا تازا از دهه‌هاي پيش به زبان كردي در ارمنستان منتشر ميشود. آنها همچنين پرستشگاه هاي خود را دارند و در انجا مناسك مذهبي خود را برپا مي كنند. پس از ويران شدن پرستشگاه اصلي ايزديها در سنجار توسط داعش، يك پرستشگاه جديد ايزدي در ارمنستان در حال ساخت است، كه بزرگترين معبد ايزديان در جهان خواهد بود.
– در دوره شوروي،روسها حدود سه درصد جمعيت ارمنستان را تشكيل مي دادند.كه پس از فروپاشي شوروي اكثرا به روسيه رفتند، به طوريكه امروز شمار آنها به كمتر از نيم درصد جمعيت ارمنستان رسيده است. بخشي از آنها جزو فرقه هاي مذهبي مهاجري هستند كه در زمان تزارها به قفقاز كوچ كرده و در ضمن زندگي در روستاها سنت ‌هاي مذهبي خود را حفظ نموده اند. 
 – آشوري هاي ارمنستان جمعيتي بالغ بر هشت هزار نفر را تشكيل مي دهند و اكثرأ در استان آرارات (مشخصأ قريه ورين دوين) ساكن هستند. آشوريان ارمنستان زبان ،كليساي قومي و فرهنگ خود را حفظ نموده اند وضمن شركت در زندگي سراسري ارمنستان براي احقاق حقوق آشوريان جهان نيز فعاليت مي كنند.
– يونانيان ارمنستان بيشتر در روستاها و شهرهاي استان لوري در شمال كشور زندگي مي‌كنند. اينان جزو يونانيان پونتيك (يعني يونانيان ساكن سواحل درياي سياه) هستند كه در قرون گذشته به قفقاز مهاجرت كرده و در شمال ارمنستان و جنوب گرجستان سكني گزيده اند. در دوره حكومت شوروي ها شمار يونانيان ارمنستان حدود پنج هزار نفر بوده است. اما بعد از فروپاشي شوروي بخشي از آنان به يونان و شماري نيزبه روسيه مهاجرت كردند، به طوري كه امروز شمار يونانيان ارمنستان به حدود هزار نفر كاهش يافته است. ادوارد شارمازانوف نايب رئيس مجلس ارمنستان يكي از يونانيان استان لوري ارمنستان است.
– اقليت گرجي ساكن ارمنستان از حدود هزار نفر در دوره شوروي به حدود دويست نفر در حال حاضر تنزل نموده اند.
– اوكرايني‌ها، بلاروس ها، لهستاني ها و يهوديان ارمنستان اقليت‌هايي هستند كه به صورت مهاجر به اين كشور آمده اند .امروزه جمعيت  هر يك از اين جوامع ازحدود چند صد نفر؛ و گاها زير صد نفر مي باشد . يهوديان ارمنستان كنيسه و رهبر مذهبي خود را در ايروان دارند.
 – در خاتمه بايد از اقليت ايراني ساكن جمهوري ارمنستان نام برد. شمار آنها  حدود پانصد نفر است و در ارمنستان مشغول كسب و كار مي باشند. مسجد كبود و مدرسه ايرانيان در ايروان كه توسط سفارت جمهوري اسلامي ايران در ارمنستان اداره مي شوند، بخشي از نيازهاي فرهنگي- مذهبي اين اقليت را برآورده مي كنند.