آشوريان سنندج

آشوريان سنندج

در تاريخ ٢٦ آبان سال جاري ١٣٩٤ از شهر اروميه در استان آذربايجانغربي سفري به استان كردستان و شهر تاريخي و زيباي سنندج داشتيم. از مهمان نوازي و خونگرمي مردم كردستان هرچه بگوييم كم گفته ايم. شهري بسيار زيبا و آرام با مردمي بي نظير.
نكته جالب سفر ما اين بود كه مردم كردستان اطلاعات بسيار بالايي از آشوريان داشتند. آنها به خوبي مي دانند آشور يك سرزمين بوده است و يك قوم با زبان و فرهنگ جداگانه در ايران است و آشور كهن در منطقه چگونه بوده است. حتي با دوستي آشنا شديم كه ميگفت پدر و مادر او آرامي هستند و به زبان آرامي اشراف داشت. اين سطح از دانش و اطلاعات به قدري بالا و امري بديهي و عادي در بين مردم است كه جاي شگفتي داشت زيرا اگر اورميه را آشوري نشين ترين شهر ايران بدانيم، اطلاعات مردم از تاريخ و فرهنگ و زبان آشور كمي متفاوت تر است و گاها آشور را دين و يا يكسان با ارامنه ميدانند.

خادم كليساي سنندج، يك زن مسلمان با نام دايه محبوبه كه اهل يكي از شهرهاي استان كردستان هستند، مي باشد. در جواني به همراه همسرشان كه فوت شده اند به سنندج كوچ ميكنند و از همان ابتدا در كليسا به امر سرايداري و نگهباني از كليسا مشغول ميشوند و امان از جامعه آشوري ايران كه هيچ كمكي به اين زن نمي نمايد. او در يك اتاق كوچك كنار كليسا زندگي ميكند.


دايه محبوبه ٤ سال است كه همسرش را از دست داده است و بيماري كليوي دارد و مشكل كليه. خودش ميگويد در سال جز چند توريست و خود مردم سنندج ديگر هيچ مسيحي براي عبادت به اين كليسا نميرود. ميراث فرهنگي هم به فكر اين كليسا نيست و همه آن را رها كرده اند در حالي كه نياز به تعميرات جدي دارد.
دايه محبوبه ميگويد قبلا مسيحيان زيادي به كليسا مي آمدند اما اكنون هر چند سال يكبار يك روحاني يا كشيش از تهران سري ميزند و ميرود.

اگر از اروميه به همدان يا اهواز سفر ميكنيد و يا از تهران به سنندج تشريف مي آوريد، حتما سري به اين كليسا واقع در سه راه نمكين بين آزادي و انقلاب بزنيد و كمكي به اين خادم داشته باشيد.

بازهم از تمام آشوريان ، مديران آشوري ، سازمانهاي آشوري و نماينده آشوريان در مجلس تقاضا داريم در امور مربوط به رسيدگي اين كليسا مساعدت نمايند.

تو كز محنت ديگران بي غمي / نشايد كه نامت نهند آدمي
سعدي

اگر در سنندج آدرس سه راه نمكي و يا كليسا را بپرسيد در كوچه هاي تنگ به اين كليسا مي رسيد كه سبك آن مشابه كليساهاي اصفهان است. طاق هاي گنبدي شكل شبيه مسجد و كمي الگو گرفته از خانه هاي روستايي كردستان. ورودي يك در سنگين چوبي و پوسيده است با ديوارهاي آجري به شكل گنبد مساجد بومي منطقه. داخل كه شويد حياط نسبتا بزرگي خواهيد ديد با كاشي هاي شكسته و باغچه اي خشك شده. يك قنات زنده هم اينجاست و مشخص است زماني در اينجا شكوه و شادي وصف ناپذيري داشته است. شما از طريق يك راه رو تاريك و آجر كاري شده بسيار زيبا به كليسا هدايت ميشويد. ناقوس كليسا شبيه به كليساهاي واتيكان اما بسيار كوچك تر است و كاشي كاري شده است.

اين كليسا در زمان شاه عباس دوم توسط حكومت منطقه كه در سنندج به آن واليان اردلان گفته ميشود بنا شده است و مسيحيان آشوري و ارمني كه توسط دولت عثماني به ايران تبعيد شدند به عبادت مي پرداختند. اصلا قديمي هاي كرد سنندج نام ديگر آن را كليساي تبعيدي مي نامند.
نام محله اي كه اين كليسا در آن قرار دارد آغه زمان نام دارد كه دقيقا ميشود قسمت غربي خيابان نمكي يا سه راه نمكي.
در حياط كليسا ٢ سنگ قبر وجود دارد كه يكي از آنها كاملا شكسته شده است.

اسقف مار يوحنا عيسايي در ٢٧ خضيران سال ١٩١٤ در شهر سنندج چشم بر جهان گشود. نام اصلي او يوحنا سمعان بود. در زمان كودكي توسط اسقف اعظم خليفه گري سنندج يعني "مار يوحنا نيسان" به شهر موصل عراق جهت تحصيل فرستاده شد. او در سال ١٩٣٣ به رم اعزام شد و پس از هفت سال تحصيل از دانشگاه وابسته واتيكان فارغ التحصيل شد و به زبان هاي فرانسوي، عربي، ايتاليايي، آرامي، لاتين، فارسي و آشوري جديد مسلط گرديد.

در سال ١٩٤٠ در رم در سمت كشيش دست گذاري شد ولي بدليل آغاز جنگ جهاني مجبور شد در رم بماند. وقتي ٣٢ ساله بود به ايران بازگشت و در كليسا كاتوليك آشوري كلداني تهران تحت نظر مار يوسف شيخو اسقف اعظم وقت خدمتش را شروع كرد. پس از ١٧ سال تلاش و ديگر فعاليتها براي ملت آشوري و كلداني به درجه خور اپسقوپا نائل و در سال ١٩٦٧ توسط مارشيخو و مار رافائل بت داود پاتريارك به درجه اسقف ارتقا يافت. او مجموعا ٣٠ سال بعنوان كشيش و ٢٩ سال به عنوان اسقف خدمت نمود.

آشوريان بسياري در گذشته ساكن شهر سنندج بوده اند و در اين شهر زندگي كرده اند اما اكنون شايد بتوان گفت خالي از آشوري گشته است كه البته آماري در دست نيست. اما اگر آشوري از سنندج صداي ما را شنيد به او درود ميفرستيم.
 

كليساي سنندج با قدمت و پيشينه تاريخي خود ميتواند جاذبه خاصي براي توريست ها و مسافراني باشد كه به كردستان سفر مينمايند. اما اين كليسا نيز مانند بسياري از ديگر جاذبه هاي توريستي اين استان و كشورمان رها شده است. استان كردستان با مردم مهمان نواز و خونگرم و دوست داشتني خود ميتواند يكي از جاذبه هاي توريستي ايران عزيزمان باشد و اين امر مساعدت سازمانهاي آشوري و دولت تدبير و اميد را بيشتر ميطلبد.